Pierwsze płyty gramofonowe pojawiły się pod koniec XIX wieku. Nazwa płyta winylowa pochodzi od substancji, z jakiej się je wytwarza – jest nią polichlorek winylu.
I choć oprócz niego stosowano także ebonit i szelak, ale ten nośnik wszedł na stałe do języka, jako winyl, który zastosowano w produkcji płyt po raz pierwszy w 1946 roku. Tłoczenie płyt analogowych znajduje się także i dziś w ofercie niektórych firm obok produkcji bardziej współczesnych nośników dźwięku.
Długa kariera płyt winylowych została przerwana w latach 80. XX wieku, kiedy to powstała bardziej od nich wytrzymała i ekonomiczna płyta CD, do której wkrótce dołączyła płyta DVD.
Dziś tłoczenie płyt to głownie domena nowocześniejszych technologii, podczas gdy płyty winylowe stanowią raczej produkt dla, wcale nie mało licznej rzeszy amatorów ich swoistej urody i specyficznego dźwięku. Płytę gramofonową wynalazł i opatentował Emil Berliner, a jego wynalazek poprzedziły prace Tomasa Edisona i Grahama Bella nad budową i udoskonaleniem fonografu.
Najpierw zapisał dźwięk w postaci linii falistej na warstwie sadzy, potem sporządził matrycę, która umożliwiała tłoczenie płyt z ebonitu. W 1897 roku po raz pierwszy zastosowano w produkcji szelak, który poprawił znacznie, jakość dźwięku.
W latach 20. XX wieku zastosowano nową technologię produkcji płyt gramofonowych – przy zastosowaniu produkcji matryc płyt za pomocą wzmacniaczy elektronicznych, co jeszcze bardziej poprawiło, jakość dźwięku.
Pod koniec lat 70. Wyprodukowano pierwszą płytę gramofonową za pomocą technologii cyfrowej.
